Πέντε παγίδες στη χρήση του Facebook
Should Your Business Really Be Using Twitter? [INFOGRAPHIC]

Τα social media ως βάση για την δημοσιογραφία των πολιτών

 

Τα social media και η δημοσιογραφία των πολιτών τείνουν να γίνουν έννοιες που, ακόμη και αν δεν ταυτίζονται, σε μεγάλο βαθμό αλληλοεπικαλύπτονται. Κατά τη γνώμη μου η ταύτιση αυτή είναι σαφώς λανθασμένη, καθώς στην προκειμένη περίπτωση το μέσο φαίνεται να είναι προϋπόθεση και προηγείται της δημιουργίας του μηνύματος. Γιατί, άραγε, να τραβήξω το βίντεο με το κινητό μου αν δεν υπάρχει το YouTube να το δημοσιεύσω; Παρόλα αυτά επί του πρακτέου οι συγκεκριμένες διακρίσεις έχουν μικρή σημασία. Αυτό που έχει περισσότερο ενδιαφέρον είναι σε τι βαθμό ή νέα αυτή μορφή δημοσιογραφίας μπορεί να αποτελέσει φορέα κοινωνικών αλλαγών.

Καταρχάς θα πρέπει να διαχωρίσουμε την ισχυροποίηση των social media και του ρόλου τους ως καταλύτη για κοινωνικές ζυμώσεις από την δημοσιογραφία των πολιτών αυτή καθεαυτή. Δέχομαι δηλαδή ότι οι ανατροπές που είδαμε στις αραβικές χώρες λογικά δεν θα είχαν υπάρξει χωρίς τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το ίδιο και οι λεηλασίες στις βρετανικές πόλεις οι οποίες οργανώθηκαν μέσω Blackberry ή οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Ιράν. Παρακάμπτοντας το ερώτημα γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο και σε άλλες χώρες, οφείλουμε παρόλα αυτά να εξετάσουμε το πώς τα κοινωνικά δίκτυα συμμετέχουν στο θέμα της ενημέρωσης του πληθυσμού. Ανεξάρτητα δηλαδή από τις δυνατότητες που του δίνουν να οργανώσει κινητοποιήσεις.

Social Media Journalism
Νομίζω ότι, με εξαίρεση μια συγκεκριμένη κατηγορία περιεχομένου στην οποία θα αναφερθώ στη συνέχεια, τα πράγματα είναι μάλλον απογοητευτικά. Τα δύο βασικά προβλήματα - όψεις του ίδιου νομίσματος - ο θόρυβος και η αξιοπιστία, δεν φαίνεται εύκολο να ξεπεραστούν.

Ας ξεκινήσουμε με τον θόρυβο. Αν και, όπως έγραψα σε άλλο μου κείμενο για την δύναμη των social media, δεν το θεωρώ σημαντικό πρόβλημα, σε περιόδους έντονων αναταραχών τείνει να γίνει πολύ πιο σοβαρό. Κατά τις διαδηλώσεις στο Ιράν για παράδειγμα, ο όγκος των μηνυμάτων στο Twitter ήταν τόσο μεγάλος που θα ήταν σχεδόν αδύνατο να παρακολουθήσει κανείς τις εξελίξεις αν στηριζόταν μόνο σε αυτό. Και όπως είναι προφανές η χρήση οποιουδήποτε φίλτρου σε περιόδους που τα πράγματα είναι τόσο ρευστά δύσκολα θα είναι αποτελεσματική.

Την ίδια στιγμή, ακόμη και αν ο αριθμός των μηνυμάτων δεν κάνει απαγορευτική την επεξεργασία τους, υπάρχει πάντοτε το θέμα της αξιοπιστίας. Για σκεφτείτε το λίγο. Πόσα status διαβάζετε κάθε μέρα στο Facebook που ακόμη και παιδί πέντε ετών θα καταλάβαινε ότι είναι ψέμματα; Π.χ. ότι το Facebook θα γίνει συνδρομητικό μέχρι τις 5 Ιουλίου και για να γλυτώσεις τη χρέωση πρέπει να κάνεις copy-paste αυτό το μήνυμα στο status σου. Έχουμε ανθρώπους που είναι απόφοιτοι ή έστω μαθητές λυκείου που διαβάζουν όταν συνδέονται στην υπηρεσία ότι το FB θα είναι πάντοτε δωρεάν, που θα έπρεπε να υποψιάζονται λογικά ότι μια τόσο σημαντική αλλαγή θα την είχε ανακοινώσει το ίδιο το FB και παρόλα αυτά σπεύδουν να αναδημοσιεύσουν ένα τέτοιο μήνυμα.

Social Media Journalism

Όταν η κριτική ικανότητα του ενός πολίτη έχει αυτό το επίπεδο, τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι η δημοσιογραφία του θα έχει κάποιο άλλο υψηλότερο;

Μπορείτε να μου ανταπαντήσετε ότι πρόκειται για μειονότητα. Ενδεχομένως. Αλλά αν είναι έτσι τότε γιατί το Τρωκτικό όσο λειτουργούσε είχε τέτοια δημοτικότητα; Γιατί όσοι επίγονοί του δημιουργήθηκαν είναι και αυτοί τόσο δημοφιλείς; Το γεγονός ότι για κάθε μία Καθημερινή υπάρχουν δέκα Τρωκτικά από μόνο του δεν λέει κάτι; Τι επιπέδου και πόσο αξιόπιστη δημοσιογραφία μπορούν, αν όχι να δημιουργήσουν, έστω να υποστηρίξουν αυτοί οι πολίτες;

Ναι, όπως έχουμε ξαναπεί υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Οι νησίδες αξιοπιστίας και ποιότητας όπως ο Πιτσιρίκος, ο TechieChan, ο Νίκος Δήμου και ή κα Αφροδίτη Αλ Σάλεχ. Αλλά ακόμη και αν δεν μείνουμε στο ότι αποτελούν εξαιρέσεις, αντιλαμβανόμαστε στο ότι απέχουν αρκετά από αυτό που θα κατανοούσαμε ως δημοσιογραφία των πολιτών.

Όταν ο blogger Ταδόπουλος γίνεται πρώτη φίρμα και έχει χιλιάδες επισκέψεις κάθε μέρα, δεν απέχει και πολύ από τον κάθε Πρετεντέρη. Μπορεί να χρησιμοποιεί άλλο μέσο και το ύφος του να είναι διαφορετικό. Αλλά αποτελεί πια φορέα διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Όχι μια ακόμη μονάδα μέσα στο ανώνυμο πλήθος των πολιτών-δημοσιογράφων.

Είναι σαφές λοιπόν ότι το πρόβλημα για την δημοσιογραφία των πολιτών δεν είναι το μέσο. Είναι τα άτομα τα ίδια. Παρόλα αυτά, όπως επεσήμανα και στην αρχή υπάρχει τουλάχιστον μία εξαίρεση στον πιο πάνω κανόνα. Η λήψη και δημοσιοποίηση βίντεο ή φωτογραφιών τα οποία δύσκολα θα πρόβαλαν τα περισσότερα ΜΜΕ. Σκεφτείτε για παράδειγμα τα βίντεο με τους αστυνομικούς-κουκουλοφόρους. Η δυνατότητα για άμεση κυκλοφορία πρωτογενούς και αμοντάριστου υλικού ήταν κάτι σχεδόν άγνωστο πριν την έλευση του κοινωνικού ιστού.

Το αν η λήψη και δημοσιοποίηση πρωτογενούς υλικού ταυτίζεται με την δημοσιογραφία των πολιτών εγώ δεν είμαι σε θέση να το κρίνω. Πιστεύω όμως ότι ζητάμε κάτι περισσότερο από αυτό προκειμένου να ενημερωθούμε και να σχηματίσουμε άποψη. Αν λοιπόν όντως είναι έτσι τα πράγματα, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμη έχουμε ακόμη πάρα πολύ δρόμο να διανύσουμε μέχρι να αρχίσουμε να μιλάμε για ένα διαφορετικό μοντέλο δημοσιογραφίας.

Follow me, Like me or Add me to your circles

  Follow me on Twitter



Like me on Facebook




Add me

Creative Commons License ask2use.com: Υποχρεωτική η πλήρης αντιγραφή του κειμένου ask2use.com: Δεν είναι απαραίτητη η άδεια
ask2use.com: Επιτρέπεται η κερδοσκοπική χρήση ask2use.com: Δεν είναι απαραίτητη η πληρωμή ask2use.com: Υποχρεωτική η αναφορά πηγής

Τα κείμενα αυτού του blog χορηγούνται με άδεια Creative Commons Attribution-NoDerivs 3.0 Ελλάδα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όλα τα κείμενα του blog οπουδήποτε επιθυμείτε και με οποιοδήποτε τρόπο ακόμη και για εμπορική χρήση χωρίς προηγούμενη άδεια και χωρίς την υποχρέωση καταβολής δικαιωμάτων με την προϋπόθεση ότι θα είναι σαφής η αναφορά της πηγής και ότι το κείμενο θα παραμείνει ακέραιο, χωρίς καμία προσθήκη, αλλαγή ή συντόμευση συμπεριλαμβανόμενης αυτής εδώ της σημείωσης.


Comments

The comments to this entry are closed.